آشنایی با آویشن

به گزارش پایگاه خبری عصر آشنا گونه های گیاهی از دیرباز همیشه مورد استفاده انسان قرار میگرفتن و اکثرا بعنوان دارو ماده ای مفید برای دردها و زخم های انسان بوده اند. آویشن یا آزربه (نام علمی: Thymes) سرده‌ای از تیره نعناعیان است. آویشن حدود ۳۵۰ گونه دارد. در ایران ۱۴ گونه گیاه معطر و چند ساله دارد. این سرده به مرزنگوش بسیار نزدیک است و در مناطق کوهستانی می‌روید.

در تحقیقی دربارهٔ اثرات گیاهان درمنه، اسطوخودوس و آویشن شیرازی بر روی باکتری‌های Pseudomonas aeruginosa، Staphylococcus aureus و Klebsiella pneumoniae که در سال ۲۰۱۴ انجام شد، مشاهده شده‌است که هر ۳ اسانس دارای اثر مهارکننده بر روی باکتری‌های بیماری‌زا هستند؛ اما اسانس گیاه آویشن شیرازی دارای اثر بهتری در مهار باکتری‌ها نسبت به اسانس گیاهان دیگر داراست.

هم‌چنین از آویشن در صنایع غذایی (پیتزا، پاستا، ماهی، پنیر، لیکور، ذرت مکزیکی و…)، دارویی، بهداشتی و آرایشی استفاده می‌شود.

آویشن دارای بسیاری از خصوصیات درمانی است و باید برای خرید اسانس آویشن آنها را بشناسید که عبارت است از:
فواید اسانس آویشن:
ضد درد
ضد میکروبی
ضد عفونی کننده
ضد اسپاسم
تحریک کننده سیستم ایمنی
با ویروس هرپس سیمپلکس مبارزه می‌کند
به پاک شدن گرفتگی تنفسی کمک می‌کند

.در کوهای حاتم و ماغر شهرستان بهمئی آویشن با برگ های پهن می روید که اکثر مردم از آن برای نوشیدنی زمستان استفاده میکنند.که نقش مهمی در رفع بیماری سرما خوردگی و آسم دارد.

آویشن اوراسیایی Thymus pannonicus
آویشن پشمی Thymus pseudolanuginosus
آویشن خزنده Thymus praecox
آویشن زیره‌ای Thymus herba-barona
آویشن لیمویی Thymus pulegioides
آویشن معمولی Thymus vulgaris
آویشن مورودر Thymus moroderi
سوسنبر Thymus capitatus
ثومون Thymus serpyllum
آویشن دنایی”Thymus Dena”

آویشن در ایران

در زبان گزی (گزبُرخوار) به «آویشن»، «اوشنوم» و در زبان کردی کرمانشاهی «هه زوه» و در سایر مناطق کردنشین به آن «آنخ» یا «اَزوِه» یا «هه زوه» گفته می‌شود و در زبان ترکی به «کهلیک اوتو» و در زبان لری به خصوص در مناطق بختیاری به این گیاه «اوشوم» و (اِزبوئه) گفته می‌شود. در زبان مردم رودبار استان گیلان به آن، «پلنگ مشک» می‌گویند و طعم دهنده اصلی غذایی به نام شامی رودباری است. یکی از گونه‌های این گیاه که در مناطق کوهستانی شمال خراسان به وفور یافت می‌شود به زبان کرمانجی «آنخ» نام دارد.

گونه‌های مختلفی از آویشنیان در کوهستان‌های ایران می‌روید. در کتب طب سنتی فارسی با نام «حاشا»، «اوشن» و «صعتر الحمیر» نام برده شده‌است. در ایران گونه‌های مختلف با اسامی محلی متفاوتی شناخته می‌شوند از جمله در همدان «آزربه»، در اطراف تهران «آویشن یا آویشم»، در طالقان «زروه»، در زبان کردی به آن «جعتری»، «آنوخ» یا «اَزوِه» می‌گویند، و در مناطق ترک‌نشین «کهلیک اوتی» یا «کاکله اوتی»، و در سایر مناطق «صعتر»، «زعتر»، «اوشن»، «اشمه کوهی»، «سی سنبر» و «سوسنبر» نامیده می‌شود.

در شهرستان اقلید با نام آویشن شیرازی (Zataria multiflora) می‌روید.[نیازمند منبع] در آذربایجان غربی بخصوص مناطق کوهستانی نقده رویش قابل توجهی دارد. در زبان ترکی به آن کهلیک اوتو (کهلیک = کبک و اوت = گیاه) می‌گویند. برخی آن را به دلیل تشابه اسمی با کاکوتی اشتباه می‌کنند. در حالی که کهلیک اوتو (آویشن)، علی‌رغم تشابه اسمی با کاکوتی از آن متفاوت است. در همدان به آن اَزبویه و در کوخرد و همچنین فارغانات هرمزگان به آن اَوشُه درمناطق از کوه تشگرد فارغانات اوشه استکو می‌گویند. در چهارمحال و بختیاری به خصوص در کوهپایه‌های کلار و ناغان (اُورشُم) می‌روید. در جلگه دشتهای میانی استان بوشهر نیز می‌روید و در لریدشتی بوشهری به آن اُوشِوم می‌گویند، این گیاه در نواحی کوهستانی استان سیستان و بلوچستان هم می‌روید و در زبان محلی به آن «ازگند» می‌گویند. ازبوئه اشتباهاً با آویشن اشتباه گرفته می‌شود و نام فارسی آن زوفا می‌باشد. دراستان کهگیلویه و بویراحمد در کوه دنا آویشن دنایی می‌روید که در زبان محلی به آن اوریشم می‌گویند.در کوهای حاتم و ماغر شهرستان بهمئی آویشن با برگ های پهن می روید که اکثر مردم از آن برای نوشیدنی زمستان استفاده میکنند.که نقش مهمی در رفع بیماری سرما خوردگی و آسم دارد.