سهل انگاری،بی تدبیری و عدم شفافیت عامل تلاطم در بازار ارز

 به گزارش سایت خبری عصر آشنا به نقل از پایگاه تحلیلی خبری بصیرت محمد حسین کریم تحلیلگر مسائل اقتصادی و عضو هئیت علمی دانشگاه خوازرمی در گفت‎وگو اقتصادی به بی ثباتی و تلاطم بازار ارز در اوایل تابستان امسال پرداخت و در این باره گفت: دلایلی که بازار را ارز دچار تلاطم کرده بود متفاوت است و دیدگاه‎‌ها و تحلیل های مختلفی نیز دارد اما به نظر من در رابطه با  افزایش نرخ ارز، دولت به دلیل سهل انگاری‎هایی که در قبال بازار ارز دارد، مقصر است.

وی در ادامه افزود: به دلیل شرایط حاکم بر جهان که تحت  تاثیر ویروس کرونا قرار گرفته عملا سفر های خارجی و گردشگری به شدت افت کرده و به صفررسیده، در نتیجه به دلیل کاهش تقاضای گردشگران به ارز، عملا ارزی به توریست‎ها و گردشگرها نیز تخصیص و اعطا نمی‌شود با این حال باز هم ما شاهد افزایش نرخ ارز بودیم؛ خب در مقاطعی این فرضیه به وجود می‌آید که هر موقع دولت به کسری بودجه برخورد می‌کند به دستکاری در بازار ارز می‌پردازد تا کسری بودجه جبران شود.

این استاد دانشگاه در ادامه اشاره‎ای به صادرات کالا به دیگر کشورها و ارزآور بودن این راهکار کرد و گفت: صادرات یکی از مهمترین راه‎ها برای نیاز ارزی کشور است و ایران به دلیل تنوع محصولات از این راهکار سود بسیاری می‎برد.

 او در ادامه تصریح کرد: صادرات برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس عمدتا نفت است و محصولات دیگری برای عرضه ندارند و با وجود شرایط خاص کرونایی در جهان تقاضا برای نفت کاهش پیداکرده و درآمد زیادی برای این کشورها حاصل نمی‌شود.

  محمد حسین کریم در ادامه اظهار داشت: ایران به دلیل دارا بودن تنوع در نوع محصولات صادراتی خود، از جایگاه ویژه ای برای این امر برخوردار است؛ محصولات صادراتی ایران کالا هایی از قبیل اقلام کشاورزی، صنعتی و غذایی است که همواره در بازار مصرفی کشورهای همسایه و هدف ایران از موقعیت ویژه و تقاضای بالایی برخوردار است؛ به دلیل شیوع کرونا این تقاضا کاهش یافته اما به صفر نرسیده و کماکان ایران از درآمدهای ارزی هر چند اندک در این مقطع برخوردار است.

این تحلیلگر اقتصادی در پاسخ به این سوال که مدیریت بانک مرکزی در قبال بازار ارز چگونه بوده و چه تمهیداتی برای کنترل بهتر این بازار مدنظر دارد، پاسخ داد: متاسفانه بانک مرکزی مدیریت مطلوبی در قبال افسارگسیختگی بازار ارز از خود نشان نداده و در این حوزه سیاست‎هایی یک بام و دوهوا و یا در کل دوجانبه‌ای دارد که همین امر باعث عدم کنترل بازار ارز و دیگر بازارها می‎شود. به طور مثال در مقاطعی بانک مرکزی اعلام می‌کند که مردم در برخی از زمینه ها مانند ارز و دیگر مسائل سرمایه‌گذاری و معاملات انجام ندهند اما متاسفانه ما شاهد این هستیم که مراکز اقتصادی در حوزه ارز و طلا در روزهای بعد بیشترین معامله را انجام می‌دهند.

وی در ادامه افزود: بانک مرکزی از استقلال به خصوصی برخوردار نیست و آن تصمیم نهایی که باید اخذ کند را نمی‌تواند بگیرد؛ اکنون بانک مرکزی بیشتر نیازمندی‌های دولت را برطرف می‌کند تا این که نیازهای اقتصادی راجبران کند.

محمد حسین کریم در خصوص ارزهایی که توسط صادرکنندگان هنوز به چرخه اقتصاد بازنگشته است عنوان کرد: عدم شفافیت و قصور در نظارت توسط نهادهای ذی‌ربط از مهمترین عواملی است که باعث وقوع چنین اتفاقی شده است.

وی در ادامه صحبت‌های خود افزود: متاسفانه در کشور ما در زمینه اقتصادی درمان بعد از وقوع اتفاق انجام می‎شود اما در کشورهای توسعه یافته قبل از وقوع با پیش‌گیری، جلوی بروز یک ناهنجاری را می‌گیرند.

شفافیت و نظارت دقیق بر اقتصاد می‌تواند به منزله پیشگیری باشد که قبل از وقوع یک ناهنجاری اقتصادی باید اعمال شود؛ عدم شفایت و نظارت مهمترین عاملی است که باعث رشد فساد در اقتصاد شده است.
این استاد دانشگاه و عضو هئیت علمی دانشگاه خوارزمی در ادامه افزود: باید دستگاه‌های ذی‎ربط عملکرد صادرکنندگان را بررسی کنند و بدانند که این ارز به چه دلیل در دست آنها مانده و در این مقطع چه میزان معامله کردند؛ بنابراین نبود سیستم مناسب نظارتی باعث عدم بازگشت این ارزها به بدنه اقتصاد شده است.

 وی در پایان آینده بازار ارز را ارزیابی کرد و گفت: مادامی که دولت بخواهد با دلالی از بازار ارز و دیگر بازارها کسری بودجه را تامین کند بازار ارز متلاطم خواهد ماند، از سوی دیگر مستقل نبودن و عدم قاطعیت بانک مرکزی در این سوداگری آن هم در مقطعی که تقاضا برای ارز به شدت کاهش یافته می‎تواند دشواری کار را دوچندان کند؛ در این زمان قوه قضاییه می‌تواند در روند نظارت و مقابله با اخلال در بازار ارز نقش به سزایی داشته باشد.